We wtorek na trwającej sesji fasadowego parlamentu, Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych (OZPL) przedstawiono nowy budżet,1 w którym zaplanowano wzrost wydatków obronnych o 7,2% w nadchodzącym roku budżetowym, do sumy 1,67 bln RMB (231,4 mld USD). Jest to wzrost taki sam, jak poprzednim w roku. Pekin kontynuuje modernizację armii w obliczu rywalizacji ze Stanami Zjednoczonymi i ich siecią sojuszy, ale parafrazując klasyczne porównanie, jest to wciąż w duchu „armaty i masło” a nie „armaty zamiast masła.”
W raporcie premiera na rozpoczęcie jedynej w roku sesji OZPL zaplanowano również cel wzrostu PKB Chin na poziomie 5% – podobnie jak w ubiegłym roku. To oznacza kolejny rok wzrostu wydatków obronnych przekraczający zwiększenie się PKB, co przez lata było wytłumaczeniem dynamicznie rosnących wydatków na armię. Jednak utrzymanie zwiększania wydatków wojskowych powyżej wzrostu PKB wskazuje na regionalne i globalne ambicje Pekinu, szczególnie w obliczu sporów terytorialnych ChRL z sąsiadami i nasilającej się rywalizacji ze Stanami Zjednoczonymi. Oficjalne chińskie wydatki wojskowe pozostają dość skromnym udziałem w PKB i wydatkach rządu centralnego, odpowiednio około 2% i 7%. W rzeczywistości możemy być pewni, że wydatki wojskowe Pekinu są wyższe niż oficjalnie podawane.
Po pierwsze, problem z oceną chińskich wydatków na obronę polega na ich nieprzejrzystości. Podobnie jak w poprzednich latach, raport premiera na sesji OZPL nie zawierał podziału alokacji wydatków na obronność, sugerując jedynie, że fundusze zostaną ponownie mniej więcej równo podzielone między trzy ogólne kategorie: zakupy nowych systemów, pensje personelu, a także szkolenia i amortyzację sprzętu. Faktycznie, można być pewnym, że wynagrodzenia i koszty utrzymania rosną. Zwłaszcza rozbudowa floty przekłada się na wzrost kosztów stałych, co może pomóc wyjaśnić powiększanie się wydatków. Pekin prawdopodobnie wyda również więcej na zatrudnienie i utrzymanie wysoko wykwalifikowanych oficerów i personelu technicznego, ponieważ minęły czasy, kiedy armii wystarczyły rzesze niewykształconych chłopskich synów. Im bardziej zaawansowany technologicznie sprzęt trafia w ręce wojskowych, rosną tez wymagania wobec szeregowych żołnierzy i korpusu oficerskiego. Pożądani są zwłaszcza ludzie z wykształceniem technicznym. Część funduszy na pewno zostanie również przeznaczone na rozwój i zakup kluczowych technologii.
Po drugie, ChRL inaczej kategoryzuje niektóre pozycje budżetowe, co jest też częściowo próbą ukrycia rzeczywistej skali wydatków na armię. Na przykład, oficjalne dane nie uwzględniają szeregu wydatków związanych z wojskiem, w tym niektórych badań i rozwoju w dziedzinie obronności, aspektów chińskiego programu kosmicznego (podlegającego armii), funduszy mobilizacji obronnej i rozbudowanych jednostek paramilitarnych. Chociaż koszty te nie są ukryte – są one zgłaszane w innych częściach budżetu państwa – oznacza to jednak, że oficjalne dane dotyczące obrony Chin nie mogą być bezpośrednio porównywane z danymi krajów, które zgłaszają je jako wydatki wojskowe. Ponadto, niektórzy twierdzą, że wszystkie porównania powinny być robione nie w sumach nominalnych w przeliczeniu na USD, ale za pomocą parytetu siły nabywczej, aby uwzględnić niższe koszty produkcji i pracy w Chinach.
Osobiście uważam, że rzeczywiste wydatki ChRL na obronę są wyższe o kilkanaście mld USD. W ostatnich dwu latach Pekin przeprowadził szereg reform w systemie mobilizacji, obronie cywilnej, które wskazują, że szykuje się na długotrwały konflikt na wyczerpanie. Nie oznacza, że w Pekinie zapadła decyzja o wojnie, lecz że kierownictwo chce być gotowe na takie rozwiązanie.
—
1 W ChRL rok budżetowy zaczyna się 1 kwietnia.
Zdjęcie Hennie Stander na Unsplash (Photo by Hennie Stander on Unsplash)
zawielkimmurem.net 